Секој од нас некогаш бил во ситуација да му требаат привремени приходи. За да ги добиеш најдобар начин е да си најдеш привремена работа, но имајќи предвид дека во Македонија и не е тоа толку лесно, овде ќе образложам неколку идеи за тоа како да дојдеш до привремени приходи на алтернативен начин.

Секогаш кога ти требаат привремени приходи можеш да дојдеш до нив ако добро размислиш што можеш да дадеш во замена. Го посветувам овој пост на начините на кои можеш да дојдеш до пари кога си во итна нужда од нив.

Направив едно кусо истражување за потребите на постов. По разни форуми и блогови се изначитав секакви глупости за тоа како и што може да направиш ако ти требаат некои ситни привремени приходи.

Колку за илустрација: една од лудите идеи на кои налетав е да продадеш дел од телото или дел од телесните течности како на пример крвна плазма или сперма (ако си машко) – не знам колку е можно да заработиш од ова во Македонија, ама дури и да можеш јас не мислам дека е тоа паметен начин да дојдеш до пари. А и не знам колку е тоа легално.

Прочитав дури и еден предлог да молиш за пари и дека наводоно некои „домаќинки“ со молење, или нашки кажано питање, успевале да соберат доволно пари да си купат нова кујна за дома. Во постот каде што го прочитав ова се вели и дека постојат дури и сајтови и форуми каде што можеш да замолиш да ти дадат пари. Како и да е, ова во никој случај не ми се чини достоинствен начин да дојдеш до некој динар кога си во нужда.

Читав и споредував, и дојдов до неколку интересни идеи кои можеш да ги преземеш ако ти требаат привремени приходи. Мене ми е најважно тоа што кога би го сторил ова би си го задржал човечкото достоинство и тоа што сите се спроведливи и во Македонија.

1. Книги – Ако си библиофил како мене, веројатно дома имаш огромна библиотека. Можеби некој твој роднина, татко, мајка, дедо или баба ти оставил огромна библиотека која тебе не ти значи многу, па книгите зафаќаат место и собираат прашина или гнијат во подрум. Ова е одлична прилика да дојдеш до некој денар плус. Дури и кога самиот сакаш да собираш книги, секогаш во твојата библиотека ќе најдеш некоја книга која е по грешка кај тебе, некоја која си ја купил или добил, а никогаш не си ја отворил и не планираш да ја читаш во иднина.

Нека не бидат само украс – собери ги сите книги што не ти требаат, стави ги во една торба и оди во центарот на Скопје, покрај кеј, некаде во делот од Народна банка накај Камени мост. Како што веќе пишував во мојот пост за евтини книги, покрај кејот на Вардар во Скопје има антикварни книжарници кои откупуваат користени книги. Продај ги своите, гледај добро да се исценкаш. Со ова истовремено ослободуваш корисен простор во домот, заштедуваш време за чистење и си заработуваш некој екстра денар.

2. Продај го своето знаење – Секој од нас има некое знаење што другите го немаат, а им е потребно. Немој да се потценуваш независно од тоа за какво знаење станува збор. Размисли што е она за кое си добар и за кое имаш некакво искуство во животот. Испланирај на кој начин би можел тоа знаење да го продадеш.

Во Македонија постојат повеќе сајтови за онлајн огласи – напиши еден оглас дека даваш часови или дека можеш да бидеш тутор за извесен финансиски надомест. На пример, ако си бил добар во математика, или ако си студент, понуди да им помагаш на ученици кои имаат проблеми со учењето; ако твоја пасија е историјата и знаеш многу за спомениците во центарот на Скопје, понуди ги своите услуги на туристи и биди им водич.

Зависно од твоите занења, таленти и снаодливост, сите овие работи може да ти донесат извесна заработка – најважно е да преземеш акција и да не чекаш парите да ти дојдат сами.

3. Изнајми дел од станот – Во моментот кога го пишувам постов е веќе октомври, па веројатно повеќето студенти веќе имаат изнајмено стан. Сепак, тоа не значи дека не можеш да понудиш на изнајмување една соба од твојот стан или да побараш цимер. Не сум сигурен како тоа функционира во Македонија, но можеш да понудиш сместување и на сајтови како Airbnb.com, а можеби паметна идеја за издавање би било да ја кажеш својата понуда и на агенции со недвижнини, како и на туристички агенции, за да ја имаат предвид доколку треба да сместат некого за неколку денови.

Заработувањето на овој начин е прилично лесно и, освен малку деранжирање, не бара речиси никаков дополнителен напор од тебе.

Освен изнајмување, како што веќе споменав, на располагање ти стои и опцијата да си најдеш цимер. Ова посебно важи за оние кои живеат сами и за студенти. На тој начин не само што добиваш пари од киријата, туку ќе ги делиш и другите трошоци како сметки за струја, интернет, парно… Секако, да живееш со некого понекогаш ги намалува и трошоците за исхрана, затоа што готвењето за еден е секогаш поскапо.

4. Продај го она што не ти треба – Ок, Американците имаат нешто што го нарекуваат garage sale. Кај нас тоа не постои, но затоа постојат пазарите. Појди до најблискиот пазар и прошетај по тезгите. Секако, нема да те интересира делот со зеленчук и овошје, туку оние тезги каде што се продаваат секакви ситници за дома. Поразговарај со продавачите, ако нив не ги интересира да го купат или препродадат за некаква заработка она што ти сакаш да го понудиш, можеби ќе може да те упатат кај некој што е заинтересиран.

Многу често низ дома имаме секакви ситници кои никогаш не ги користиме. Со продажба на непотребните работи добиваш многу повеќе од парите од продаденото – непотребните ситници зафаќаат место, собираат прашина и бараат дополнително време за чистење. Ослободувањето на просторот и твоето време ќе влијае благопријатно и на твоите расходи.

5. Продај го своето време – Некои од нас немаат пари и работа, но затоа имаат многу време и не знаат што да прават со него. А времето е одличен ресурс што можеш да го искористиш за да заработиш некој денар. Со завршување на некои ситни услуги на оние кои намаат време или не можат самите да ги завршат, возможно е да дојдеш до некакви привремени приходи.

Поразговарај со соседите кои имаат куче, а постојано се зафатени со работа – дали им би им биле корисни твоите услуги за да го шеташ понекогаш, за извесна финансиска награда. Исто така можеш да им се понудиш на пензионерите во твојата зграда доколку не се способни самите да појдат до продавница или до аптека, секој ден да пазариш за нив, за некоја мала парична награда. Секој е во специфична ситуација, затоа размисли самиот на кој друг начин би можел да го продадеш своето време за некаква брза заработувачка.

Дали си имал некое слично искуство кога и самиот си дошол до привремени приходи? Сподели ја својата идеја во коментарите под постови или пиши ми приватна порака.

Вистината за тоа како се заработуваат пари не е ниту комплицирана, ниту тајна. Сепак, за многумина тоа претставува мистерија што не можат да ја решат целиот живот. Секако дека трудот секогаш се исплати, но доколку го насочиш во вистинска насока тој е многу поисплатлив.

Ќе се обидам во овој пост да формулирам неколку идеи до кои сум налетал на разни места и кај различни автори.

Многумина се талентирани и имаат желба да работат за да си ја подобрат материјалната состојба, единствено што не знаат што да работат. Многумина одлучиле да почнат со сопствен бизнис и сакаат да преземат иницијатива, само не знаат од каде да почнат.

Како што веќе напоменав во еден мој претходен пост, досега најчесто пишував за тоа како се штеди. Дури и во оној еден пост во кој пишував како да си ги зголемиш приходите, само ги поставив темелите, ја нацртав основата. Во овој пост ќе загриземе малку повеќе.

1. Што значат парите? – Идејата за која пишувам не е метод на кој можеш да заработуваш, туку се однесува на твојот однос кон парите. Повеќето луѓе кај нас ги гледаат парите како вредност сама за себе. Притоа тие не гледаат што всушност парите симболизираат.

Поентата ми е дека кога некому му плаќаш, твоите пари се само доказ дека некому некаде си му дал некаква вредност. Со парите ти бараш тоа да ти биде вратено.

Пред да постојат парите, постоела разменска трговија – во која луѓето директно си менувале производ за производ или производ за услуга. Сега ги имаме парите да посредуваат. Парите се всушност доказ дека си создал некаков производ или некаква услуга.

2. Колку вредат парите? – Нема ништо порелативно од вредноста на парите. Замислете еден човек кој работи како хонорарец за 6.000 денари, а потоа почнува на друго место со плата десетпати поголема. Секако дека кога прима 6.000 денари е проблем ако сака да му го плати ручекот на пријател. Кога има плата од 1.000 евра, тоа е ситница. Тие 500 до 1.000 денари, колку што отприлика би чинел ручекот за двајца, му вредат многу повеќе кога прима мала плата, вредат многу помалку кога прима голема плата.

Има еден многу добар текст на Стив Павлина во кој зборува за тоа дека за човек кој лесно може да заработи многу пари, 10.000 долари за хотелска соба се нормална работа.

Ако некому му речеш „Дали си полудел? Можеше да го купиш тој Ејпл компјутер за 5 центи поефтино во продавницата понатаму! Ти сигурно дома си штампаш пари!“ – ќе си помислат дека си полудел. Слично на ова и многу богатите луѓе мислат за разликата во цените на хотелски соби од 10.000 долари и 100 долари. Ако им сугерираш дека би требало да седат во поефтината соба и да заштедат 9.900 долари, тие ќе те гледаат како да си швркнал со умот.

Поентата е дека за луѓето што лесно може да ги заработат тие пари, откажувањето од комфорот на поскапата соба нема никаква смисла. За нив, всушност, важи правилото што народниот мудрец си го формулирал во поговорката дека „парите не можеш да си ги земеш на оној свет“. Затоа нема смисла да штедиш на нешто што го имаш во изобилство.

3. Како се создаваат пари? – Имајќи го предвид она што го кажав во претходните две точки, следува дека ако сакаш да „создадеш“ пари, треба да создадеш вредност. Под вредност подразбирам предмет или услуга што на луѓето ќе им значи, која им треба и која им решава некаков проблем.

Секако, тоа не мора да значи дека мора да создадеш апсолутно нов производ или услуга. Доволно е да додадеш вредност на веќе постоечките производи и веќе си заслужил за тоа додавање вредност да заработиш пари. Додека лежиш на плажа понекогаш би дал богатство некој да ти донесе коктел. Можеби кога би станал и би отишол до блискиот бар би си поминал поефтино, ама ако некој ти ги донесе на плажата, не би ти пречело да доплатиш. Тој што ќе го донесе коктелот не го произведува, тој само му додава вредност со тоа што го изладил и ти го донел кога ти е најпотребно.

Затоа, најдобриот совет за тоа како се заработуваат пари е да откриеш кои проблеми ги имаат луѓето и кои од нив можеш да ги решиш со талентите кои ги поседуваш.

Доколку ти се допадна овој пост можеби ќе те интересира и постот за тоа како да си ги зголемиш приходите.

Препорачај го постов на твоите пријатели преку социјалните мрежи. За да не пропуштиш ништо од содржините претплати се бесплатно на мојата мејлинг листа.

Зголемувањето на приходите е најдиректниот метод на обезбедување на балансиран буџет. Можеш да штедиш колку што сакаш, ама тоа само по себе не може да ти помогне да си ја подобриш финансиската ситуација ако не си обезбедиш некакви приходи.

Пред да почнеш да го читаш постов, сакам да ти напоменам дека намерата не ми е да формулирам магична формула за збогатување – такви не постојат. Ова се само основни принципи, начин на размислување. Жалам ако тоа разочара некои од моите читатели.

Во овој пост ќе ги дефинирам основите на секое зголемување на приходите. Доколку не знаеш како да размислуваш за овој дел од твоите финансии, дури и милион долари кеш нема да те направат побогат.

Во основите на секое буџетирање се две ставки: приходите и расходите. Во скоро сите постови досега пишував за намалување на расходите. Поедноставено кажано, најголем дел од времето досега зборувавме како да заштедиме. Меѓутоа подобрувањето на финансиската состојба може да дојде и од зголемување на приходите. Независно колку се трудиш да заштедиш, ако не ги зголемуваш приходите не можеш да сметаш на материјална благосостојба. Не е залудно верувањето дека најмногу штедат сиромашните: тие не штедат затоа што се сиромашни, туку најчесто се сиромашни затоа што премногу мислат на штедењето.

Ова е толку едноставно, што многумина од нас дури и не се трудат да размислат како всушност функционира. Од друга страна, важно е како и учењето на таблицата на множење. Додуша, денес речиси на секој компјутер и телефон имаш калкулатор, така што можеш да бидеш сосема среќен и без да ја знаеш таблицата на множење, ама без учење на динамиката на приходите и расходите не се може. Тоа е основата на финансиската писменост. За жал, многумина го поминуваат поголемиот дел од својот живот без да ги научат овие основи.

Ако успееш да ги зголемиш примањата од плата и од активата што ја поседуваш твојот буџет ќе биде балансиран, дури може и да се збогатиш. Во наредниве неколку пасуси ќе се обидам да ги дефинирам двата главни начини за зголемување на приходите.

1. Плата – Основен начин. Првиот начин на кој луѓето ги зголемуваат своите приходи е работа за плата. Но што е во суштина работењето за плата?

Кога работиш за плата, ти во суштина го продаваш својот труд, своето време и својата вештина или знаење. За овие три нешта мора да размислуваш како за ресурси. Трудот и времето се ограничени ресурси, што значи, колклу повеќе работиш, толку повеќе ги трошиш и постои момент некаде во иднината кога ќе останеш без нив. Што се однесува до знаењето, колку повеќе работиш, толку повеќе го стекнуваш. Меѓутоа и знаењето е ограничен ресурс, во смисла дека никој од нас не знае сè и не може сè да направи.

Доколку платата не е доволна за да ги покрие расходите, мора да размислуваш на две нешта: да најдеш начин како да добиеш зголемување на платата или да почнеш да работиш и нешто дополнително.

Постои еден сериозен недостаток во овој начин на зголемување на приходите: како што веќе напоменав, твоите ресурси се ограничени, а со тоа и твојата можност да ги зголемуваш приходите. Колку и да е голема цената на твојот труд, ресурсите ти се ограничени, постои горна граница до каде што можеш да одиш.

Пример за ова е платата на холивудските ѕвезди. Том Курз на пример, може да затаботува и по неколку милиони долари на еден филм, меѓутоа неговото време е ресурс што се троши и тој може да сними ограничен број на филмови. Да работиш добро платена работа е одлично, меѓутоа мора да бидеш свесен за ограничувањата.

2. Актива – За жал, повеќето луѓе застануваат кај платата. Заработувањето пари е малку повеќе од продавањето на сопствениот труд. Овде наместо да објаснувам, ќе се обидам да го пренесам она што и јас го научив прилично доцна во животот. Еден совет на кој налетав пред неколку години беше оној во книгата „Богат татко, сиромашен татко“ (сега ја има и на македонски) на Роберт Киосаки. Една од неговите пораки е – не работете за пари, направете парите да работат за вас. Тоа во суштина значи дека наместо со парите да купувате пасива, треба колку што можете повеќе да купувате актива.

Ако единствен извор на приходи ти е платата, целиот твој живот е целосно зависен од твојот работодавач, вели Киосаки.

Пасива во суштина е имот кој учествува во расходните страни на твојот буџет. Тоа може да е стан за кој треба да плаќаш сметки, а кој ништо не внесува во твоите приходи. Од друга страна, ако станот го изнајмуваш, тој учествува во приходите и станува актива. Колку повеќе ја зголемуваш активата (хартии од вредност, обврзници, недвижнини, авторски права), толку повеќе растат твоите приходи.

Доколку ти беше интересен овој пост веројатно ќе те интересира и мојот пост за тоа како да ја преземеш контролата на својата финансиска состојба.

Доколку имаш нешто да додадеш на работите кажани во постов, секој коментар е добредојден. Можеш да го споделиш со своите пријатели по и-мејл или преку социјалните мрежи.